วัคซีนโควิด-19
วัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 ที่แจ้งมาอยู่ในบัญชีขององค์การอนามัยโลกกลางเดือนกรกฎาคมและอยู่ในการทดลองในมนุษย์แล้วมีถึง 23 ตัว และอยู่ระหว่างการทดสอบระยะที่ 3 มี 2 ชนิด เป็นของจีน Sinovac และของ Oxford ร่วมกับ AstraZeneca และที่เหลือส่วนใหญ่จะเป็นการทดสอบระยะที่ 1 และระยะที่ 2 มีของจีน CanSino Biological/Beijing Biological Institue of Biotechnology และของอเมริกา Modera/NIAID ที่มีการเผยแพร่ในวารสารแล้ว และยังมีหลายชนิดที่ทดลองในคน
ส่วนวัคซีนที่อยู่ระหว่างการทดลองในสัตว์และแจ้งไปยังองค์การอนามัยโลก มีทั้งหมด 140 ชนิด ใน 140 ชนิด มีของประเทศไทยอยู่ 4 ชนิด เป็นของจุฬาฯ 2 ชนิด ภาคเอกชน Bionet Asia 1 ชนิด และมหิดลร่วมกับองค์การเภสัชอีกหนึ่งชนิด
จะเห็นได้ว่าทั่วโลกกำลังพยายามที่จะเอาชนะโควิด-19 การศึกษาในระยะที่ 3 จะต้องใช้ประชากรกลุ่มใหญ่และจะให้ได้ผลถึงประสิทธิภาพในการป้องกันโรคจะต้องทำการศึกษาในประเทศที่เป็นแหล่งระบาดของโรคสูง โดยแบ่งกลุ่มให้วัคซีนและให้ยาหลอกหรือวัคซีนที่ไม่ใช่โควิด แล้วติดตามการเกิดโรค
ด้วยเหตุนี้ประเทศที่ไม่มีการระบาดของโรค เช่นประเทศจีน ประเทศไทย จะมีอุปสรรคในการทดลองในประเทศ จำจะต้องไปทำการศึกษานอกประเทศที่มีการระบาดของโรคและต่อมาถ้ามีวัคซีนตัวใดมีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันโรคแล้ว วัคซีนตัวอื่นที่จะพัฒนาต่อไปในการศึกษาระยะที่ 3 จะไม่สามารถแบ่งกลุ่มให้วัคซีนกับยาหลอกได้แล้ว จะต้องใช้วัคซีนที่ผลิตขึ้นมาเปรียบเทียบกับวัคซีนที่มีประสิทธิภาพ ถ้าไม่เช่นนั้นจะผิดจริยธรรม ผลของวัคซีนที่ผลิตใหม่จะต้องได้เท่าเทียมกับวัคซีนที่มีอยู่แล้วหรือดีกว่า